Władysław Kołek

---

Życiorys

Władysław Kołek przyszedł na świat w rodzinie Antoniego oraz Anny z domu Serwin. W latach 1920–1924 uczęszczał do szkoły powszechnej, a naukę w gimnazjum humanistycznym w Brzesku zakończył w 1932 roku. Jego kariera akademicka rozpoczęła się w 1937 roku, kiedy to uzyskał dyplom inżyniera elektryka na Oddziale Elektrycznym Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej. Po ukończeniu studiów odbył miesięczną praktykę w elektrowniach „CPDE” w Paryżu oraz zdobył doświadczenie w Śląskich Zakładach Elektrycznych ŚLĄZEL w Katowicach.

1 września 1937 roku rozpoczął jednoroczną służbę wojskową w Szkole Podchorążych Rezerwy Wojsk Łączności w Zegrzu. W latach 1938–1939 pełnił rolę starszego asystenta profesora Kazimierza Idaszewskiego w Katedrze Maszyn Elektrycznych na Politechnice Lwowskiej, gdzie pod kierunkiem Włodzimierza Krukowskiego prowadził ćwiczenia z pomiarów elektrycznych. W 1939 roku pełnił także funkcję zastępcy kierownika budowy Elektrowni Lasów Państwowych w Kiwercach.

W czasie kampanii wrześniowej został wzięty do niewoli przez wojska radzieckie na Wołyniu, jednak w połowie października 1939 udało mu się uciec. Od 1940 roku rozpoczął pracę w Lwowskim Politechnicznym Instytucie jako asystent w Katedrze Maszyn Elektrycznych, gdzie prowadził projektowanie oraz praktyka w laboratorium maszyn elektrycznych. Równocześnie wykładał na trzecim roku wydziału elektrycznego przedmioty dotyczące maszyn elektrycznych oraz radiotechniki.

W 1941 roku Władysław Kołek odbył dwumiesięczną praktykę w fabryce maszyn elektrycznych CHEMZ w Charkowie. Po okupacji Lwowa przez Niemców, w 1941 roku dołączył do Lwowskiej Sieci Okręgowej, następnie projektował linie wysokiego napięcia 110 kV Lwów-Borysław oraz pracował w dziale eksploatacji. W 1942 roku zatrudnił się w Technische Fachkurse, gdzie pracował jako adiunkt w Katedrze Maszyn Elektrycznych, prowadząc zajęcia z techniki wysokich napięć.

Po wyzwoleniu Lwowa przez Armię Czerwoną w 1944 roku, Kołek wznowił pracę w Lwowskim Politechnicznym Instytucie, początkowo jako docent oraz tymczasowy kierownik Katedry Maszyn Elektrycznych. Jego zadania obejmowały prowadzenie wykładów o maszynach elektrycznych oraz kierowanie zajęciami projektującymi i laboratoryjnymi. Brał również udział w uruchomieniu amerykańskiego turbozespołu GEC w lokalnej elektrowni.

W 1945 roku, w wyniku przesiedlenia, opuścił Lwów, a od kwietnia 1945 roku prowadził wykłady oraz ćwiczenia na Politechnice Śląskiej w Krakowie. W tym samym roku pracował również w Śląskich Zakładach Elektrycznych w Katowicach. W latach 1945–1946 wykładał na Politechnice Wrocławskiej oraz uzyskał stopień naukowy doktora nauk technicznych, przygotowując rozprawę pod kierunkiem profesora Idaszewskiego. Kołek stał się pierwszym doktorem nauk technicznych na Wrocławskiej Uczelni, a jego obecność w gronie pionierów tej uczelni była znacząca.

W latach 1947–1955 był związany z Politechniką Śląską w Gliwicach, gdzie w 1948 roku objął stanowisko profesora nadzwyczajnego. Dodatkowo, już od 1946 roku, był profesorem kontraktowym na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie. Po przeniesieniu się na stałe do AGH w 1955 roku objął funkcję kierownika Katedry Maszyn i Pomiarów Elektrycznych oraz dziekana Wydziału Elektrotechniki Górniczej i Hutniczej. W 1964 roku został profesorem zwyczajnym.

W wyniku reorganizacji na uczelni, od 1976 roku stanął na czele Instytutu Maszyn i Sterowania Układów Elektroenergetycznych. Przez pewien okres pracował na kontrakcie na jednej z uczelni w Algierii. Przyjął emeryturę w 1985 roku, a w Polskiej Akademii Nauk w Krakowie pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Elektrotechniki i Automatyki Wydziału IV.

Od 1979 roku przewodniczył Radzie Naukowej Branżowego Ośrodka Badawczo-Rozwojowego Maszyn Elektrycznych w Katowicach oraz był członkiem Stowarzyszenia Elektryków Polskich od 1938 roku.

Swoje życie prywatne dzielił z żoną Marią, która zmarła w 1968 roku; mieli razem syna i córkę. Ostatecznie zmarł w 1992 roku w Krakowie i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Kosocicach.

Ordery i odznaczenia

Wśród licznych wyróżnień, które Władysław Kołek otrzymał w trakcie swojej działalności, można wymienić następujące odznaczenia:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
• Złoty Krzyż Zasługi,
• Medal 10-lecia Polski Ludowej,
• Medal „Górnictwo w 1000-lecie Państwa Polskiego”,
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel PRL”,
• Złota Odznaka „Za pracę społeczną dla m. Krakowa”,
• Odznaka „Za zasługi dla województwa krakowskiego”.

Warto podkreślić, że te odznaczenia świadczą o jego wkładzie w rozwój edukacji oraz społeczności lokalnych.

Nagrody

W dorobku Władysława Kołka szczególne miejsce zajmują przyznane mu nagrody, które potwierdzają jego osiągnięcia oraz wkład w rozwój energetyki. Oto niektóre z nich:

• nagroda Państwowa III stopnia (zespołowa) za opracowanie problemu „Samoczynne załączanie rezerw w elektrowniach cieplnych”, co znacznie zwiększyło pewność wytwarzania oraz zapewnienie ciągłości dostaw energii elektrycznej w roku 1955,
• nagroda Ministra Szkolnictwa Wyższego II stopnia.

---

Oceń: Władysław Kołek

---