Pałac Goetza to imponująca budowla, która znajduje się w malowniczym Brzesku, położonym w regionie Małopolski. Jest to historyczne miejsce, które stanowiło niegdyś siedzibę rodziny Goetzów-Okocimskich, znanej z licznych osiągnięć w różnych dziedzinach.
Rodzina ta była również właścicielami i twórcami Browaru Okocim, który zyskał uznanie zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Dzięki swojej bogatej historii oraz wpływowi na rozwój lokalnej gospodarki, pałac ten stanowi ważny punkt odniesienia dla mieszkańców oraz turystów odwiedzających ten region.
Historia
Początki
Pałac Goetza w Okocimiu, znany także jako Nowy Pałac, został zbudowany w latach 1898–1900 w pobliżu browaru Okocim. Wzniósł go Jan Albin Goetz, który bardziej znany był jako Jan Goetz Okocimski, wspólnie z żoną, Zofią Jadwigą z hr. Sumińskich. To budowla o neobarokowym oraz neorokokowym charakterze, której pierwsza część i kaplica zaprojektowane zostały przez uznaną pracownię architektoniczną z Wiednia, Fellner & Helmer, znaną z projektowania zamków, teatrów, banków oraz hoteli w Europie.
Wśród wielu detali, poważną uwagę zwracają zabytkowe drewniane schody, które znajdują się w holu głównym pałacu. Stworzono je w sposób przypominający schody w Kasynie Szlacheckim we Lwowie, które miały swój debiut w 1898 roku. Główny korpus budynku został ukończony w 1900 roku, a od tego momentu rodzina Goetzów zamieszkała w tym wyjątkowym miejscu. Po śmierci architekta Ferdinanda Fellnera, w latach 1908–1909 Jan Albin Goetz zdecydował się na dobudowanie wschodniego skrzydła pałacu oraz oranżerii, które zaprojektował profesor Politechniki Wiedeńskiej, Leopold Simony. W 1931 roku, po zgonie Jana Albina Goetza, posiadłość wraz z browarem przeszła w ręce jego syna, barona Antoniego Jana Goetza.
Jednakże po wybuchu II wojny światowej rodzina musiała opuścić swój dom i już nigdy się nie pojawiła. Na początku wojennych zawirowań pałac został przeznaczony na siedzibę sztabu lotnictwa, a w 1941 roku także sztabu grupy Południe. W jego murach mieściły się również się szkoła oficerska oraz wojskowy szpital, co pokazuje, jak wiele się zmieniło w tamtym czasie.
W czasach przedwojennych w rezydencji Goetzów przebywały znane osobistości, w tym arcyksiążę Karol Stefan Habsburg, prezydent II RP Ignacy Mościcki, a także profesor Julian Nowak, który miał później zaszczyt pełnić funkcję premiera II RP.
Okres powojenny
W wyniku dekretu PKWN o nacjonalizacji w 1944 roku, pałac Goetza oraz przylegający park stały się własnością Skarbu Państwa. Już 12 kwietnia 1945 roku rozpoczęły się pierwsze zajęcia w nowej szkole, która zaadoptowała pałac na swoją siedzibę. W kolejnych latach, aż do 2002 roku, w tym historycznym obiekcie mieściły się różne placówki edukacyjne, w tym Liceum Ogólnokształcące oraz Liceum Ekonomiczne.
Po przeniesieniu Zespołu Szkół Ekonomicznych i połączeniu go z Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 w Brzesku, pałac pozostał niezarządzany, a jego opiekę objęło Starostwo Powiatowe. W 2002 roku Elisabeth Badeni zakwestionowała legalność nacjonalizacyjnych decyzji, wzywając wojewodę małopolskiego do interwencji. Wycofanie roszczeń otworzyło drogę dla spadkobierców do zakupu dziedzictwa na preferencyjnych warunkach. Na mocy podjętej 26 czerwca 2007 roku uchwały, Rada Powiatu postanowiła o sprzedaży pałacu w drodze przetargu, zapewniając prawo pierwokupu spadkobiercom Goetzów. Ostatecznie, akt notarialny z 30 listopada 2007 roku umożliwił przywrócenie pałacu rodzinie Goetzów. Od 2008 roku obiekt wraz z przyległym terenem jest w rękach prywatnych.
Pałacowa kolekcja
W czasach, gdy pałac cieszył się swoim największym blaskiem, jego wnętrza wypełniały stylowe meble, eleganckie kominki oraz pieca, a także kryształowe żyrandole. Oprócz tego, można było tam zobaczyć rzeźby oraz obrazy znanych artystów, takich jak Malczewski, Wyspiański (przedstawiające portrety dzieci Jana Albina), Boznańska, Fabijański, obaj Kossakowie, Popiel, Pochwalski, Tondos oraz XVII-wieczny artysta włoski – Giovanni Battista Salvi znany jako Sassoferrato.
Oprócz bogatej kolekcji dzieł sztuki, pałac dzierżył także starożytną broń oraz trofea myśliwskie, które były osiągnięciami zarówno Jana Albina, jak i jego syna, Antoniego Jana Goetza. W budynku znajdowały się również cenne zbiory biblioteczne, jednakże część z nich została zrabowana w czasie wojen.
W czasach PRL many items remained in the palace, while others were transferred to Muzeum Przyrodniczego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Na zachodniej ścianie pałacu, przed kaplicą, umieszczona jest tablica pamiątkowa, która została wmurowana z okazji wybudowania „Nowego Pałacu”. W kaplicy można znaleźć dwóch pamiątkowych tablic rodzinnych.
Kaplica była ozdobiona rokokowym ołtarzem, który w 1945 roku został przeniesiony do kościoła w Słotwinie.
Park
Na obszarze kompleksu pałacowego rozpościera się park krajobrazowy w stylu angielskim o imponującej powierzchni 40 hektarów. Obecnie zachowane 17 hektarów dawnego parku graniczy z 27 hektarami obszaru leśnego, co tworzy malowniczy krajobraz.
W tym niezwykłym miejscu można podziwiać aż 43 gatunki drzew, w tym wiele egzotycznych, które przyciągają uwagę przybywających gości. Można tu również znaleźć 12 gatunków krzewów, w tym rododendrony, choiny kanadyjskie, tulipanowce amerykańskie, jaśminowce, berberysy, klony, buki, kasztanowce, wiązy, olchy oraz dęby.
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Ratusz w Brzesku | Lądowisko Brzesko-Szpital | Browar Okocim | Brzesko Okocim | Figura św. Floriana w Brzesku | Stadion OKS Brzesko | Okocimski Klub Sportowy Brzesko | Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w BrzeskuOceń: Pałac Goetza