Figura św. Floriana w Brzesku


Figura św. Floriana, znajdująca się w Brzesku, to niezwykle cenny zabytek pochodzący z 1731 roku, umiejscowiony w sercu brzeskiego Rynku.

Rzeźba ta ukazuje postać św. Floriana, który w tradycji katolickiej uchodzi za orędownika i protektora w trudnych sytuacjach, szczególnie w walce z żywiołem ognia.

Jest to późnobarokowy posąg, który posiada istotne znaczenie nie tylko kulturowe, ale także historyczne, ponieważ stanowi najstarszy zabytek tego typu w regionie.

Św. Florian

Św. Florian, znany jako męczennik i patron, był wojskowym oraz urzędnikiem służb cesarza rzymskiego na obszarze prowincji Naddunajskiej, znanej jako Noricum. Żył w czasach, kiedy chrześcijanie byli prześladowani, co wpłynęło na jego decyzję o obronie ich wiary. W wyniku swojego oddania i odważnego działania spotkała go kara śmierci, a jego życie zakończyło się męczeństwem w roku 304.

Od 1436 roku, św. Florian zyskał status jednego z głównych patronów Królestwa Polskiego. Ludzie wierzyli, że jest on potężnym orędownikiem odpowiedzialnym za ochronę przed ogniem i pożarami. Jego imię stało się synonimem wsparcia dla takich zawodów jak strażacy, kominiarze oraz hutnicy, którzy na co dzień zmagają się z żywiołem ognia.

Kapliczki oraz figury przydrożne, które go przedstawiają, miały na celu ochronę miast oraz wsi przed niszczycielskimi skutkami pożaru. W sztuce sakralnej przedstawiany jest najczęściej w typowym rynsztunku rzymskiego żołnierza, z atrybutami takimi jak proporzec lub lanca. Ikonografia uwiecznia go także w chwili, kiedy gasi ogień płonącego budynku, używając wody zgromadzonej w naczyniu, które trzyma w dłoni.

Osobny artykuł: Florian (męczennik).

Historia

Figura św. Floriana, ufundowana przez mieszkańców Brzeska, stanowi ważny symbol w historii tego miasta. Wzniesiono ją w odpowiedzi na dramatyczny pożar, który miał miejsce w 1723 roku. Data jej powstania to 26 listopada 1731 roku, jednak tożsamość autora rzeźby pozostaje nieznana.

W 1906 roku figura przeszła znaczną renowację po wielkim pożarze, który dotknął Brzesko w 1904 roku. Wówczas pomnik został przeniesiony na swoje obecne miejsce w Rynku, co wpisało go w centralną przestrzeń miasta. Kolejne prace konserwatorskie miały miejsce w 1941, 1967 oraz 2003 roku, co świadczy o ciągłym dbaniu o jego stan i znaczenie dla społeczności.

Przed wybuchem II wojny światowej, figura była pod opieką Ochotniczej Straży Pożarnej, natomiast po wojnie opiekę nad pomnikiem przejął Cech Rzemiosł Różnych. Dzięki temu św. Florian stał się symbolem nie tylko pożarnictwa, ale również lokalnej tożsamości i tradycji.

Opis

Późnobarokowa rzeźba, przedstawiająca postać św. Floriana, eksponuje jego nieodłączne atrybuty. W dziele tym, święty ukazuje się jako żołnierz rzymski, z hełmem na głowie oraz zwiniętym proporcem, trzymanym w lewej ręce. W prawej dłoni trzyma naczynie z wodą, którą gasi pożar budynku usytuowanego u jego stóp.

Posąg został wykonany z białego piaskowca i jest zwrócony w kierunku północnej pierzei Rynku. Umieszczono go na postumencie, który harmonijnie łączy się z kamiennymi schodami. Na przedniej ścianie postumentu znajduje się napis w języku łacińskim:

„S. Floriano regni Poloniae Patrono In honorem conflagrato tot vicibus oppido In Patrocinium. Anno Domini 1731 die 26 novembris Positum est.”

W tłumaczeniu na język polski, pierwsza część tego napisu brzmi: „Św. Florianowi, miasto tyle razy spalone oddaje się w opiekę”. Drugie zdanie wskazuje datę ustawienia rzeźby. Poniżej widnieje zapis w języku polskim, brzmiący: „Przestawiono i odnowiono r. 1906″. Dodatkowo, daty dotyczące odnawiania posągu w późniejszych latach wykuto na bocznych oraz tylnej ściance podstawy.

Przypisy

  1. Ciekawe Miejsca [online], www.brzesko.pl [dostęp 03.02.2018 r.] (ang.).
  2. św. Florian - Bazylika św. Floriana w Krakowie [online], www.swflorian.net [dostęp 05.02.2018 r.]
  3. Św. Florian patron strażaków [online], straz.police.pl [dostęp 05.02.2018 r.]
  4. StanisławS. Hołodok, Święty Florian - Stanisław Hołodok - Portal OPOKA [online], opoka.org.pl [dostęp 05.02.2018 r.]
  5. AgnieszkaA. Lechowicz, Brzesko [online], www.kwartetnaprzedgorzu.pl [dostęp 02.02.2018 r.]
  6. a b Figury parafii brzeskiej [online], www.brzesko.ws [dostęp 02.02.2018 r.]

Oceń: Figura św. Floriana w Brzesku

Średnia ocena:4.54 Liczba ocen:5