Michał Nodzeński

Wojsko i służby mundurowe

Michał Włodzimierz Nodzeński, znany również pod pseudonimami Jastrzębiec oraz Nowina, urodził się 29 września 1896 roku w Brzesku. Był kapitanem administracji piechoty w Wojsku Polskim. Jego historia tragicznie kończy się pomiędzy 16 a 19 kwietnia 1940 roku, kiedy to stał się jedną z ofiar zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Był synem Stefana i Bronisławy z Wańków, a swoimi działaniami wpisał się w historię Polski jako żołnierz 1 Kompanii Kadrowej. Po przybyciu legionistów do Kielc, rozpoczął swoją edukację w szkole piechoty, co stanowiło kluczowy krok w jego wojskowej karierze.

Po powrocie na front, wziął udział w bitwie pod Gołkowem, gdzie 15 listopada 1914 roku odniósł ranę. Jego determinacja sprawiła, że służył w 1 kompanii I batalionu 5 pułku piechoty. Po zakończeniu rekonwalescencji, został wcielony do 13 batalionu strzelców w armii austro-węgierskiej, gdzie w czerwcu 1915 roku ponownie uległ poważnemu zranieniu. Z tego powodu uznano go za niezdolnego do służby na froncie, co pozwoliło mu podjąć pracę w administracji wojskowej.

W 1918 roku związał się z Wojskiem Polskim. Przydzielony do 13 pułku piechoty, a później przeniesiony do 20 pułku piechoty, wziął aktywny udział w wojnie polsko-bolszewickiej. 23 października 1920 roku otrzymał awans na stopień podporucznika, z datą obowiązywania od 1 grudnia 1919 roku.

W latach 1923–1924, awansowany do stopnia porucznika z dniem 1 czerwca 1919 oraz 214 lokatą, służył w 9 pułku piechoty Legionów, a 1 lipca 1925 roku awansował do rangi kapitana, co ogłoszono 3 maja 1926 roku. Jako członek Koła 5 pułku piechoty Legionów, w 1929 roku został przeniesiony z 9 pułku do PKU Zamość, gdzie objął stanowisko referenta. W następnym roku przesunięto go na kierownictwo II referatu, a do 1938 roku pełnił funkcję zastępcy komendanta. W marcu 1939 roku kierował I referatem ewidencji KRU Zamość.

Podczas wrześniowej kampanii wojennej nieszczęśliwie wpadł w ręce Sowietów. Zgodnie z danymi z kwietnia 1940 roku, był jeńcem w obozie kozielskim. W dniach od 15 do 17 kwietnia 1940 roku został przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD. Na liście wywózkowej 032/1 figurował pod poz. 43, nr akt 4.69 z dnia 14.04.1940. Zginął między 16 a 19 kwietnia 1940 roku, zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim.

Jego tożsamość została potwierdzona podczas ekshumacji przeprowadzanej przez Niemców w 1943 roku, co zostało udokumentowane w dzienniku czynności pod numerem 2985, a także w materiałach komisji technicznej PCK jako Nadzenski Michal. Przy jego szczątkach znaleziono cenne przedmioty, takie jak książeczka wojskowa, rozkaz o ewakuacji, trzy kartki pocztowe, list oraz ryngraf z napisem – „od Mjr Br Balcewiczów – Wilno 1939.” Informacje na temat jego życia i śmierci były publikowane w prasie, w tym w „Gońcu Krakowskim” nr 160 oraz „Nowym Kurierze Warszawskim” nr 158 z 1943 roku.

Michał Nodzeński był również żonaty z Anielą Marią z Tomaszkiewiczów.

Ordery i odznaczenia

Michał Nodzeński otrzymał szereg odznaczeń i wyróżnień, które świadczą o jego zasługach zarówno dla kraju, jak i dla społeczności lokalnych. Poniżej przedstawiono listę jego orderów:

  • Krzyż Niepodległości, przyznany 15 kwietnia 1932,
  • Złoty Krzyż Zasługi, roku 1938, „za zasługi na polu pracy społecznej”,
  • Srebrny Krzyż Zasługi, przyznany 19 marca 1937,
  • Krzyż Kampanii Wrześniowej, nadany pośmiertnie 1 stycznia 1986,
  • Odznaka pamiątkowa Pierwszej Kompanii Kadrowej.

Przypisy

  1. Listy katyńskie w zasobie Archiwum Państwowego w Lublinie – Archiwum Państwowe w Lublinie [online] [dostęp 22.03.2019 r.]
  2. I Kompania Kadrowa [online], www.kadrowka.org [dostęp 24.03.2019 r.]
  3. Kolekcje archiwalne online IJP Londyn [online], pilsudski.org.uk [dostęp 24.03.2019 r.]
  4. ŻOŁNIERZE PIŁSUDSKIEGO – Tygodnik Zamojski, Zamość, Biłgoraj, Tomaszów [online], Tygodnik Zamojski [dostęp 24.03.2019 r.]
  5. RybkaR. R. RybkaR., StepanS. K. StepanS., Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006, s. 861.
  6. a b Kiński i inni, Katyń, Księga Cmentarna, 2000, s. 426.
  7. a b c d УБИТЫ В КАТЫНИ, Москва Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья» 2015, s. 537.
  8. Jędrzej J. Tucholski Jędrzej J., Mord w Katyniu, 1991, s. 177.
  9. „Dziennik Personalny” (R.19, nr 3), Warszawa, 11 listopada 1938, s. 26.
  10. „Dziennik Personalny” (R.1, nr 43), Warszawa, 10 listopada 1920, s. 1164.
  11. „Dziennik Personalny” (R.10, nr 20), Warszawa, 23 grudnia 1929, s. 431.
  12. „Dziennik Personalny” (R.7, nr 18), Warszawa, 3 maja 1926, s. 128.
  13. „Dziennik Personalny” (R.13, nr 8), Warszawa, 4 lipca 1932, s. 332.
  14. „Dziennik Personalny” (R.18, nr 1), Warszawa, 19 marca 1937, s. 7.
  15. „Dziennik Personalny” (R.4, nr 2), Warszawa: Zarząd Główny Koła Piątaków B. Żołnierzy B. 5 P.P. Leg. Pol., lipiec 1935, s. 14.
  16. M.P. z 1932 r. nr 92, poz. 124 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 97 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  18. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 1 z 28 stycznia 1931 roku, s. 28.
  19. Rocznik Oficerski, Warszawa 1924, s. 143, 374.
  20. Rocznik Oficerski, Warszawa 1923, s. 149.
  21. Auswaertiges Amt – Amtliches Material Zum Massenmord Von Katyn, Berlin 1943, s. 245.
  22. Stefan S. Pomarański Stefan S., Z historycznych dni lipca i sierpnia 1914 r., Warszawa 1936, s. 64.

Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":

Leszek Lubicz-Nycz | Stefan Rachwał | Józef Lewkiewicz | Władysław Cyga (oficer) | Stanisław Czosnek

Oceń: Michał Nodzeński

★★★★★
Średnia ocena:4.77 Liczba ocen:14